Crowdfunding is onder te verdelen in twee grote hoofdcategorien als we kijken naar de financiële individuele bijdrages die gedaan kunnen worden. Reward based crowdfunding en crowd financing. Bij reward based crowdfunding worden deze bijdrages gedaan in de vorm van donaties, rewards of presales. In het nederlands giften, tegenprestaties of voorverkoop. Deze sub-typen zijn als zodanig niet nieuw. Wel de manier waarop deze worden ingezet. Namelijk binnen een beperkte tijd door middel van een grote betrokken groep mensen via een online platform. Elk van deze sub-typen heeft weer zijn eigen eigenschappen die belangrijk zijn om te weten voordat je jouw campagne gaat opzetten. Daar gaat we in dit blog op inzoomen.
Donatie
Gezien vanuit de campagnehouder is dit een vrije gift waarvoor de donateur niks terug hoeft te krijgen. Uit morele en marketing overwegingen is het wel aan te raden iets terug te geven. Bijvoorbeeld: Toevoegen als supporter op de email lijst, een virtuele high-five of een bedankje via Facebook.
Tegenprestatie
Bij deze bijdrage wordt er wel iets terugverwacht. Sterker, je communiceert heel concreet wat de backer terugkrijgt voor een specifiek bedrag. Dit kan een fysiek product of een dienst zijn. Maar het mag ook een tegenprestatie in natura zijn. Bijvoorbeeld koken voor je backer, een uitnodiging voor een exclusieve bijeenkomst, kortingskaartjes, een gratis drankje bij volgend bezoek, een t-shirt of een rondleiding. Je kan hier jouw creativiteit de vrije loop laten gaan. Vaak worden er ook ludieke tegenprestaties verzonnen. Bijvoorbeeld een band die een album crowdfundde, bood hun backers een gratis stofzuigbeurt aan of een huiskamer concert. Belangrijk is dat je altijd kijkt dat tijd-werk en opbrengst in verhouding is. En dat er een link is met jou persoon of jouw project.
Fiscaal is het ook nog eens zo dat je moet oppassen dat je tegenprestatie niet als verkoop van producten gezien kan worden. Dit kun je voorkomen door de opbrengst hoger te laten zijn dan wat een backer normaal over zou hebben voor het product. Hiervoor kun je een kostprijs multiplier van 5 aanhouden.
Voorbeeld
Een pen met logo inkopen voor €2 en die zet je in als tegenprestatie: “Voor €10 krijg je een echte [ naam campagne ] pen en een bedankje via Facebook
Een andere regel die je kan aanhouden is dat je tegenprestatie geen regelrechte link heeft met de core business van je bedrijf of organisatie.
Voorverkoop
Verkoop van een product of dienst, voordat deze op de markt is. Vaak tegen een lagere introductieprijs. En omdat al gekocht wordt in deze premature fase ook vaak tegen een risico. Als campagnehouder moet je dus alles op alles zetten om het vertrouwen te winnen tijdens je campagne. En je belofte waar te maken nadat de campagne succesvol is afgesloten. Juridisch is het belangrijk om je goed in te lichten over je leveringsverplichtingen, de rol van het platform en de exacte relatie tussen jou en de backer of koper. Dit verschilt per platform. En zeker als je via buitenlandse platforms gaat crowdfunden zoals Kickstarter of IndieGogo essentieel om vooraf te weten. Fiscaal heb je ook een grote kans dat je bij crowdfunding op basis van voorverkoop BTW bent verschuldigd. Hou hier rekening mee bij het maken van je begroting en bepalen van je doelbedrag! Zodat je niet achteraf over je succesvol opgehaalde funding zoveel BTW moet afdragen dat daarom jouw project niet meer kan doorgaan.
Voorbeeld
Je hebt een bedrijf dat smartwatches maakt en je zet als tegenprestatie een t-shirt in met de smartwatch als print: “Voor €40 krijg je een [ naam campagne ] shirt”. In dit geval een tegenprestatie. Maar stel dat je een t-shirt groothandel runt, dan zou deze tegenprestatie door de fiscus als verkoop gezien kunnen worden.